Een stukje over de lagere school in Heerhugowaard Noord, de Sint Josephschool aan de Middenweg 481. Tot 1883 moesten de kinderen van De Noord naar een school in het Centrum. Na veel geklaag van de Noordenders bij de gemeente werd besloten tot nieuwbouw van een openbare lagere schooltegenover de Donkereweg.

De school werd gebouwd rond 1882. Een vierklassige school voor 160 kinderen met de onderwijzerswoning ervoor, waar al snel twee klassen aan de kopse kant moesten worden bijgebouwd. Tegelijkertijd werd een school in Heerhugowaard Kruis gebouwd, gemaakt door dezelfde architect, Willem Frederik du Croix (1828-1887), stadarchitect van Alkmaar. De Kruizenaars hadden dus hetzelfde probleem met hun schoolgaande kinderen, een eind lopen voor je in de schoolbanken zat. Als je in Heerhugowaard Kruis op het kruispunt Rustenburgerweg/Jan Glijnisweg staat, zie je de overeenkomsten van de onderwijzerswoning heel duidelijk. In 1923, na de scheiding tussen openbaar en katholiek onderwijs, werd de school overgedragen aan het kerkbestuur en vanaf die tijd heette de school, R.K. St Josephschool. Kinderen, die openbaar onderwijs wilden blijven volgen, moesten vanaf toen naar een nieuwe openbare school, Middenweg 466, schuin tegenover de Hasselaarsweg, met ook een schoolmeestershuis. Tot 1949 bleef dit een openbare lagere school, daarna werd het de R.K Tuinbouwschool, o.l.v. meester Overtoom, die er ook woonde met zijn gezin. De tuinbouwschool werd gesloten in 1959 en naar de Dreef in het Zuid verplaatst. De school en het huis staan nog steeds op deze plaats, met een herkenbare speelplaats.

De St Josephschool werd in 1982, na bijna 100 jaar dienst, gesloopt. Aan de Rozenhoutstraat werd de nieuwe school gebouwd. Hier wordt nog steeds les gegeven aan de kinderen van de Noord, met twee geasfalteerde speelpleinen die lang als handbalvelden (tot 2018) dienst gedaan hebben en met een gymzaal, op de hoek van de Middenweg en Rozenhoutstraat.

Wat nog rest van de oude school tegenover de Donkerweg is de onderwijzerswoning. Op de plaats van de speelplaats zijn twee nieuwe huizen gebouwd met de toepasselijke namen: ‘Op ’t Skoôlplain’
van Johan en Joke Groen en’ ’t Kluutje’ van Sam en Karin Groenland. Johan en Sam, allebei wonend op de plek waarin ze in hun jeugd op het speelplein zullen hebben geknikkerd. ’t Kluutje is echter ingrijpend verbouwd en is totaal anders geworden. Zoon Roderick van Sam woont nu in het huis.

Knikkertijd, met kuiltjes in de stenen. Hier zijn grootse potjes geknikkerd. Met zijn tweetjes, ieder 50 knikkers, deze samenvoegen en dan in het kluutje storten. Daarna tellen hoeveel knikkers er in het kluutje zitten. Als het aantal oneven was had de storter gewonnen. Het ging er soms heel grof aan toe. Je kon de knikkers amper vasthouden. Andere spelletjes waren verlostikkies, hinkelen, tollen. En vanaf de muurtjes aan de kant van het speelplein over de bok springen. Van een steeds grotere afstand. De jongens deden andere spelletjes: ‘bok, bok, hoeveel horens heb ik op mijn kop’. Maar ook ‘kop in de keutel’. Met veel kinderen als bok en de anderen springend zover mogelijk op de sliert kinderen. Totdat alles in elkaar stortte. Gymmen deden we achter de school, op het veldje. We kregen les van meester Bosman, meestal slagbal. Volgens mij pas vanaf de vijfde klas. De klas waar ik in zat, bestond uit meer dan 40 kinderen. Wij, de meiden, gingen na schooltijd naar de kerk. Daar waren stangen voor de fietsen van de kerkgangers. Wij konden ons erop uitleven met alle mogelijke
manieren van doordraaien. Mooie herinneringen aan de school, het schoolplein en de klas.

Met dank aan Henk Komen en zijn boek ‘Stolpboerderijen in Heerhugowaard deel 3’. De foto’s uit het archief van Jan de Vries en de informatie uit De Noordender Neringroute.